Gasthuis bouwt met zorg aan de toekomst

Het nieuwe gebouw van St. Jans Gasthuis Weert is ontworpen door Wiegerinck Architecten en wordt gerealiseerd door BAM Bouw en Techniek. De nieuwbouw bestaat uit vijf lagen waarin alle ruimten efficiënt worden benut. Als de eerste bouwfase langs de Vogelsbleek midden 2025 is voltooid, starten de voorbereidingen voor de uitbreiding van het ziekenhuis aan de achterzijde. Fase 2 moet in 2030 in gebruik worden genomen. In de aansluiting tussen beide fases worden een nieuwe ingang en centrale hal voorzien.

Waarom een nieuw ziekenhuis? Met een breed basispakket aan medische behandelingen en prominente aandacht voor kwetsbare ouderen en mensen met kanker, maakt SJG Weert de ziekenhuiszorg in de regio klaar voor de toekomst. Nieuwbouw is een belangrijk onderdeel van die missie. Een nieuw ziekenhuis is geen luxe, maar een must. “Het bestaande, verouderde gebouw van SJG Weert voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd en is allesbehalve duurzaam. Kortom, het huidige ziekenhuis is end of life en er moesten nieuwe stappen worden genomen”, vertelt Will van Grimbergen, directeur Vastgoed SJG Weert.

Stip op de horizon

Het uitgangspunt van het project was de zoektocht naar de toekomstbestendigheid van SJG Weert. Koen Arts, partner/algemeen directeur van Wiegerinck Architecten, licht toe: “Met ons ontwerp kunnen we wel een stip op de horizon zetten; het gebouw moet niet alleen nu, maar ook in de toekomst passen bij de zorgvisie van het ziekenhuis én betaalbaar zijn. Voor Weert en de omliggende regio is het belangrijk dat het ziekenhuis blijft bestaan. In een tijd waar zorg almaar duurder wordt, is dat een hele uitdaging. Ons masterplan creëert daarom een voedingsbodem voor de ambities en visie van SJG Weert. Bovendien staat de grote herstructurering van het vastgoed symbool voor de toekomstbestendigheid van het zorgaanbod.”

“Weert is een groeigemeente”, vervolgt wethouder Thomas van Gemert. “Wij zien onszelf ook als centrumstad, met een prominent verzorgingsgebied rondom ons. Een duurzaam ziekenhuis dat straks helemaal voldoet aan de moderne tijd, is een ontzettend belangrijke voorziening voor onze gemeente én de omliggende regio.”

Will van Grimbergen stipt aan dat de samenwerking met de gemeente Weert vanaf het allereerste begin van een leien dakje loopt. “We hebben intentieovereenkomsten met elkaar gesloten en de gemeente heeft in no time een projectleider aangesteld. Vervolgens zijn verschillende gesprekken gestart om het project vooraf zorgvuldig te overdenken. Verder is ook de verlening van de omgevingsvergunning vlekkeloos verlopen.”

Groot op kleinere schaal

Een ander knelpunt van het huidige ziekenhuis is de omvang. Het gebouw met een oppervlakte van 36.000 vierkante meter is veel te groot en daardoor bijzonder duur in onderhoud en energieverbruik. Met het oog op de toekomst is een ziekenhuis van 20.000 vierkante meter voor deze regio voldoende, zo is becijferd.

“Doorheen de jaren is SJG Weert uitgegroeid tot een veelheid aan gebouwen en bouwdelen, elk uit een ander bouwjaar en met een wisselende kwaliteit”, verduidelijkt Koen Arts. “Binnen het masterplan vervangen we in twee fasen al het vastgoed door twee nieuwe bouwdelen van in totaal 20.000 vierkante meter. Met ons flexibele ontwerp kan SJG Weert de zorgverlening voortzetten, ondanks de forse reductie in oppervlakte.”

“Ons huidige brede zorgaanbod blijft inderdaad overeind”, beaamt Will van Grimbergen. “Wel is het nieuwe ziekenhuis voorzien van meer gemak. Zo telt het een groter aantal eenpersoonskamers, voor meer privacy en comfort. Ook komen er bijvoorbeeld kraamsuites, waarvan er een is uitgerust met een bevalbad. Hier vindt alle zorg rondom de bevalling en kraamperiode plaats in een huiselijke omgeving.”

Koen Arts vult aan: “Door de nieuwbouw compact en helder te ontwerpen worden werkprocessen efficiënter, terwijl de kwaliteit van de zorg zelfs toeneemt. Die efficiëntie zit enerzijds in de flexibiliteit van het gebouw: indeling op stramien, ruimten die multifunctioneel inzetbaar zijn en de juiste positionering van ruimten waardoor looplijnen fors worden verkort. Anderzijds komt de efficiëntie tot uiting op technisch vlak, zoals maximale luchtverversing die daarmee multifunctioneel gebruik van ruimten ondersteunt. De heldere structuur en de optimale stromen in zorg en logistiek zorgen ervoor dat het nieuwe, state of the art ziekenhuis klaar is voor de toekomst.”

Meer dan enkel bouwstenen

In juli 2022 hebben BAM Bouw en Techniek en St. Jans Gasthuis Weert een bouwteamovereenkomst gesloten. Directeur Jos Jammers: “Samen met Wiegerinck Architecten en de Oosterhoff Groep, waaronder Huygen Installatie Adviseurs en ABT, is vervolgens hard gewerkt aan een gedetailleerd technisch ontwerp voor de nieuwbouw. Met de eerste schop in de grond werd op 11 oktober 2023 het startsein voor de nieuwbouw gegeven.”

“De nauwe samenwerking in een bouwteam leidt ertoe dat je voluit kunt streven naar de verwezenlijking van een ziekenhuis dat klaar is voor de toekomst, op de manier die eveneens voor de gemeente de meeste vruchten afwerpt”, zegt Thomas van Gemert. “Alle stappen die SJG Weert al heeft ondernomen, denk ook aan de duurzame en intensieve samenwerking met Maastricht UMC+, maken die toekomstbestendigheid alleen maar groter. Het gaat dus niet alleen om de bouwstenen, maar ook om de gedachte en het goed onderbouwde duurzame verhaal erachter. En daar hebben wij vanuit de gemeente Weert alle vertrouwen in.”

Door gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen kan straks ultrazuinig worden omgegaan met het energieverbruik. In 2025 resulteert dit al in een halvering van de gas- en elektrakosten ten opzichte van 2019. “Het nieuwe SJG Weert zet een enorme stap in energiebeheersing”, geeft Will van Grimbergen aan. “We gaan niet alleen naar een gasloos ziekenhuis, maar integreren in de moderne en duurzame nieuwbouw ook meerdere toepassingen waarmee wij ruimschoots de doelstellingen halen van het klimaatakkoord van Parijs.”

Maximaal industrialiseren

“De locatie van SJG Weert is een pareltje in de stad, maar tegelijk een bijzonder kleine bouwplaats. Daarom heeft het team van BAM Bouw en Techniek vooraf goed nagedacht over een plan van aanpak”, legt Jos Jammers uit. “We maken de keuze om maximaal te industrialiseren door zo veel mogelijk prefabelementen aan te voeren. Momenteel overwegen wij om materialen te laten aankomen in een centrale hub, vanwaaruit ze naar de bouwplaats worden overgebracht. Zo vermindert het aantal logistieke bewegingen in de omgeving met ongeveer 70 procent. Onze geïntegreerde aanpak maakt het ook mogelijk om activiteiten te combineren, waardoor de planning beter wordt gestroomlijnd.”

Thomas van Gemert merkt op: “Tijdens de volledige bouwfase zorgt de aannemer ervoor dat de onmiddellijke omgeving zo weinig mogelijk overlast ondervindt van de werkzaamheden. De grote bouwput van SJG Weert bevindt zich immers midden in de stad en alle materialen moeten naar deze locatie worden aangevoerd.”

“We betrekken de buurt bij het verloop van de bouwwerken, door op het juiste moment aan te geven welke werkzaamheden wij gaan uitvoeren”, beschrijft Jos Jammers. “Op die manier blijven de buurtbewoners op de hoogte, zodat ze eventueel rekening kunnen houden met geplande werken. Wie de nieuwbouw van SJG Weert op de voet wil volgen, kan overigens gebruikmaken van de gratis BAM Bouwt-app.”

Groeien en krimpen

Qua timing sluit de gefaseerde nieuwbouw van het ziekenhuis perfect aan op de groeiambities van de gemeente Weert. “Om die groei mee op te vangen, brengen we nu een woningbouwversnelling op gang voor de komende jaren. Want als wij van 50.000 naar 60.000 inwoners gaan en ook de omliggende regio verder groeit, moet je over een ziekenhuis beschikken dat op die vooruitzichten kan inspelen”, vindt Thomas van Gemert.

Will van Grimbergen: “Bij SJG Weert kijken we over een lange horizon heen en proberen wij een flexibel gebouw neer te zetten dat aanpasbaar, inkrimpbaar en uitbreidbaar is om de toekomst aan te kunnen. Nou, we praten ook al voorzichtig met de gemeente en andere zorgpartijen over de herontwikkeling van het terrein. Het doel is een soort inclusieve plek te creëren waarbij wonen, zorg, werken en opleiden bij elkaar komen.”

“Dit toekomstperspectief past mooi in onze woonzorgvisie, die wonen en zorg dicht bij elkaar wil organiseren. Mensen moeten langer zelfstandig kunnen wonen, maar dat lukt niet altijd in hun eigen woning. Dus als er in de nabijheid een brede zorgvoorziening wordt aangeboden, dan is dat met het oog op de huidige demografische ontwikkelingen alleen maar wenselijk. Op dat gebied creëert de vernieuwde site van SJG Weert zeker extra kansen”, besluit Thomas van Gemert.

Erik Cajot